Provincie Limburg heeft onlangs “Het Limburgs Offensief Stikstof” (LOS) gelanceerd.

Samen aan de slag voor een geborgde daling van stikstofemissie en herstel van natuur en water.
23 september 2025.

In overleg met gemeenten, waterschap, agrariërs, inwoners, grondeigenaren, terrein beherende organisaties en maatschappelijke organisaties is dit document ontstaan, zodat het draagvlak voor de uitvoering kan groeien.

De zwarte roodstaart komt in en om veel boerderijen voor. Is een insecten eter.

Alleen gezamenlijk, in respect, met de kennis en praktische ervaring van deze partijen kan van onderop gewerkt worden aan geborgde snelle oplossingen.

Ik hoop met deze publicatie een bijdrage te leveren aan gedragen oplossingen voor stikstofreductie en schoon water.
Hier beneden mijn reactie aan de LLTB-voorzitter van de enkele maanden geleden gepresenteerde aanpak van LTO/LLTB, Agrarische Jongeren, provincies en gemeenten. Doel om van onderop maatregelen te nemen om de milieudruk van water, stikstof en andere milieuproblemen te verlagen. Als enkele landbouwers deze gestelde doelen niet willen realiseren kunnen zij sancties tegemoetzien.    

Beheerde natuur en gecultiveerde natuur kunnen in evenwicht goed samen.

Beste Thijs Rompelberg,                                                                     13-juli 2025

Reactie op gezamenlijk plan van de landbouworganisaties, de provincies, de gemeenten en waterschappen om Nederland uit de stikstofcrisis te trekken.

Goed dat jullie gezamenlijk stevig doorpakken, alleen van onderop kan er aan oplossingen gewerkt worden voor de diverse problemen/uitdagingen in de diverse sectoren van de landbouw.
Boeren moeten afgerekend worden op het stikstofoverschot van hun bedrijf waar zij invloed op hebben en niet op een deken van emissies over natura 2000 gebieden.
Er worden technische innovaties in de stallen genoemd in de krantenartikelen. Vooral zal de bemesting en het tijdstip van bemesting op de behoefte van het gewas aangepast moeten worden. Met name de kunstmest gift zal omlaag moeten gaan, eventueel vloeibaar stikstofkunstmest aan het eind van het groeistadium bij de afrijping.
Met name de stikstofkunstmestgift verminderen omdat deze remmend werkt op het bodemleven. Het totale bodemleven draagt namelijk bij aan een grotere biodiversiteit.

Een grote groep boeren wil best veranderen, alleen weten ze door het wisselend beleid van de overheid niet waar ze aan toe zijn.
Een heel kleine groep Boeren wil niet veranderden en vindt het allemaal flauwekul.
ik hoop dat deze laatste groep eieren voor zijn geld kiest en uiteindelijk ook voor de doelen gaan, om terechte sancties te voorkomen.

Met grondmonster en diverse methoden tijdens de groei zoals Ndicea
is de stikstofbehoefte goed in te schatten.

(Melk)veehouders.
Een 30 melkveehouders in Zuid-Limburg zijn via een Europees project gezamenlijk bezig de milieubelasting van hun bedrijf te verminderen. Een melkveehouder vertelde mij dat hij met een kleinere groep al enkele jaren met dit thema bezig zijn. In de snijmais heeft hij al enkele jaren minder organische mest gegeven en nog nauwelijks kunstmest, met dezelfde opbrengst die hij voorheen had. Iets wat hij voorheen voor onmogelijk had gehouden.
Een ander thema: voor het Zuid-Limburgse heuvellandschap is het belangrijk dat het aantal stuks vee niet verminderd. Zodat geen (steile) hellingen veranderen in akkerland.

Kruidenrijk grasland past goed in de moderne veehouderij
Ze verhogen de gezondheid van de dieren.
is goed voor bodemleven, stikstofreductie,water en biodiversiteit

Akkerbouw.
Ook in de akkerbouw zijn de verschillen in het stikstof overschot erg groot
Het stikstofweerbericht dat jullie uitvoeren is een fantastisch initiatief, heel belangrijk om boeren inzicht te geven in het vrijkomen van stikstof tijdens het groeiseizoen.  Zie www.lltb.nl
Ik las op LinkedIn dat de LLTB in gesprek is met het Louis Bolk instituut over het Ndicea programma (koolstof en stikstof). Ik hoop dat jullie dit programma parallel laten draaien met het stikstofweerbericht om hier ook ervaring mee te krijgen. Heel veel parameter zijn op bedrijfsniveau in te stellen. Standaard wordt het weer van Beek ingeladen maar het kan ook door de boer zelf ingesteld worden, net zoals de diepte van de wortelzone die in Zuid-Limburg erg diep kan zijn. Waarden van alle productiemiddelen zijn apart in te stellen. Louis Bolk is bezig met partijen om het Ndicea in akkerbouwmanagementprogramma’s in te brengen.
Heb ook aandacht voor percelen die jaarlijks verpacht worden voor intensieve gewassen (aardappelen en Maïs). Zorg dat er afspraken komen.

Ik stuur mijn presentatie mee die ik samen met andere collega’s voor fracties van de gemeente Voerendaal gehouden heb om landschappelijke elementen niet vast te leggen.
Er zit een dia bij van een Scheurkalender van het blad Agrio waarin gepleit wordt om het jaarlijks vast leggen van de werkzaamheden om er het volgende jaar rekening mee te houden.
De foto van de akker zijn 2 percelen bieten in het 2 bladstadium. Het rechterperceel is duidelijk geërodeerd (zoom in op de helling), de trekker sporen zijn op dit perceel grijs. Het linker perceel is bruin en heeft een goede kruimelstructuur en minder erosie.

IVN.
IVNers denken heel verschillend over wat er bij de boeren moet gebeuren. Meerdere zeggen begrip hebben voor de boeren maar hoopt dat er oplossingen komen, en een enkeling zegt er moet nu iets veranderen
Een voorzitter van een IVN-afdeling in Z-L die bestuurslid is geweest bij de stichting Mergellandcorporatie vroeg ik, hoe kijk je terug op deze tijd. Met een positief gevoel en als er iets dergelijks weer zou gebeuren dan is dat positief was direct zijn antwoord.
Betrek natuur en milieumensen in jullie zoektocht naar oplossingen.
ik stuur deze mail in de CC naar een beleidsmedewerker van de Natuur en Milieufederatie Limburg.

Een torenvalk hoort in een open landschap Thuis.
Goed in het beheerbaar houden van de veldmuizen.

Ik wens jullie heel veel succes in het uitwerken van de afrekenbare doelen. Succes ook met het motiveren van boeren om gezamenlijk als collega’s hun ideeën, succes en mislukkingen te delen en van elkaar te leren. De snelste manier om flinke stappen te zetten.
ik hoop dat de landbouw met jullie hulp en van deskundigen de doelstellingen van 2030 en 2035 ruimschoots zullen halen.
Ik zal het proces met interesse en passie volgen.

Norbert Huijts
Steinweg 2
6367GM Voerendaal

Ieder jaar weer een prachtig schouwspel en geluid als de kraanvogels
met honderden/duizenden overvliegen, visa verse van noord naar zuid