Beste Thijs Rompelberg en Heidi van der Pol.

Meer organische mest gebruiken via de derogatie was/is mijns inziens goed.
Maar kunstmest stikstof aanvullen zonder limiet is verbazingwekkend en niet goed 
Vooral ook omdat jullie beiden onder de kop Kunstmest constateren (ik ben blij met dit nieuwe standpunt van de LLTB) dat kunstmest milieuvervuilend is.
2 redenen:
– de productie van 1 kg stikstof kost 1 m3 aardgas en dat levert weer veel CO2 op.
– door veel kunstmest stikstof per ha te gebruiken is het totale bodemleven nauwelijks meer actief waardoor het kleihumuscomplex sterk verminderd. Er is dan verlies van stikstof door uitspoeling en vervluchtiging, waardoor de nu geconstateerde waterkwaliteit verslechterd en voor Zuid-Limburg de Löss erosiegevoeliger wordt. Waardoor de biodiversiteit afneemt.

Stikstof en de WUR.
In de laatste nieuwsbrief van Kennisonline van de WUR staat een onderzoek, door de minister aangevraagd over:
“Wat zijn de financiële gevolgen van de verduurzaming en het verlies van de derogatie en mestafzetkosten voor de Melkveehouderij”.
Onderzocht door Wageningen Economic Reseach.
In tabel 1 staan de gemiddelde cijfers van de extensief en intensieve melkveebedrijven van de diverse regio’s in Nederland.
Ik ben enorm geschrokken van de totale N giften/ha van de organische en kunstmestgift gezamenlijk.
De laagste is 340 kg N/ha/jr. en de hoogste 470 kg N/ha/jr. Dit kan niet anders dan leiden tot een hoge stikstof uitspoeling en depositie en dus slechte waterkwaliteit.

Groene woestijnen en kruidenrijke graslanden.
Ik zie in Zuid-Limburg diverse groene graslanden tot 50 ha groot. Over het algemeen is hier nauwelijks bodemleven en boven de grond vinden insecten en andere dieren nauwelijks voedsel en daarom is biodiversiteit ver te zoeken.
Met grasklaver en of kruidenrijke graslanden krijg je een beworteling die veel dieper gaat als alleen met gras. Met gebruik van organische mest en heel weinig of geen kunstmeststikstof stimuleer je het totale bodemleven (regenwormen, insecten, bacteriën, mycorrhiza schimmels en protozoa).
Deze zorgen samen voor vertering en het vormen van het kleihumuscomplex, het vastleggen en weer beschikbaar komen van stikstof en andere mineralen voor de planten, maar ook voor weerbaarheidsstoffen voor de planten, dieren en mensen.
Zie de zeer positieve reactie van boeren in het evaluatie verslag op de sites van Urgenda, LTO en LLTB over kruidenrijke graslanden en kruidenrijke groenbemesters.
Advies: schakel niet in een keer het hele bedrijf om naar kruidenrijkgrasland maar begin met een perceel en doe ervaring op om dit langzaam op het hele bedrijf te veranderen.
De biodiversiteit zal dan toenemen, de erosie verminderen en de waterkwaliteit verbeteren.
Zeker zal dan ook het verdien model van de boeren verbeteren om dat minder dure kunstmest aangekocht hoeft te worden.
Collega melkveehouder Jos Brands uit Lemiers bewijst dat het kan. RIVM meet bodemvocht op 1.5 meter diepte onder al zijn percelen een nitraat gehalte van gemiddeld 12 mg nitraat/liter. Een gehalte waar veel natuurgebieden boven zitten. Zie voor dit laatste de onderzoeken die WML door het NMI uit Wageningen heeft laten doen.

LTO.
Hoe kan dhr. Koopmans zeggen dat varkensmest niet op de Nederlandse markt drukt? Het wordt hier toch ook op de akkers geïnjecteerd.
Het stikstof probleem wordt geïmporteerd uit Zuid-Amerika.  We moeten naar een circulaire landbouw in West-Europa.
We zitten in Nederland met te grote concentraties kippen en varkens. Virologen laten zien dat vogelgriep de volgende pandemie kan/zal zijn bij mensen, daar moeten jullie toch oog voor hebben.

Generiek beleid van de overheid.
Met steun van LTO zijn vooral biologische en gangbare boeren die goede milieumaatregelen genomen hebben de dupe van dit overheidsbeleid van de afgelopen 20 jaar, terwijl zij juist met hun manier van werken de oplossing voor de milieuproblemen zijn.
Uiteraard hebben ook onderzoeken van enkele wetenschappers ervoor gezorgd dat onwerkbare en niet werkende oplossingen kwamen.

Renure
Als Renure op een organische manier functioneert kan het meewerken aan een oplossing, maar belangrijk is dat de stikstof input omlaaggaat, anders zal de waterkwaliteit niet verbeteren en dat zal toch moeten gebeuren

Maatschappelijke verantwoordelijkheid.
In deze mail zijn heel wat problemen en oplossingen aan de orde geweest, Er zijn er zeker nog meer oplossingen.
Zorg als LLTB en LTO goed voor de belangen van boeren maar tegelijkertijd werk aan oplossingen aan de crisissen die er zeker zijn in het landelijk gebied en zoek samen met boeren en de TBO’s in het buitengebied, in respect voor elkaar, voor werkbare oplossing.
Maak een tijdpad voor het veranderen van werken, want de mogelijkheden voor verbeteringen  zijn niet van vandaag op morgen geleerd, dat kost jaren tijd.
D66 in het kabinet Rutte wilde in hele korte tijd een verandering van de landbouw. Boeren die je 20 jaar een bepaalde richting opgejaagd hebt kunnen niet in een jaar 180 graden draaien.
Dat kost echt 5 jaar en meer. Pleit bij de overheid dat 1 miljard € gebruikt wordt om vele boeren te begeleiden in de noodzakelijke verandering. Ik zelf heb daar in het 4-jarige landelijke project geïntegreerde akkerbouw in 1990 hele goede ervaring mee. Dat was voor mij net zoals de boeren in de evaluatie kruidenrijke mengsel zeggen; dat zij dit ervaren als een eyeopener. Ik weet zeker dat ik dan in 2001 niet omgeschakeld was naar de biologische werkwijze.

Ik stuur deze mail in de CC door naar enkele collega’s en een ander BBB provinciaal bestuurder.
Ik wens jullie veel wijsheid en succes toe met deze moeilijke opgave,

Norbert Huijts
Steinweg 2
6367GM Voerendaal
gepensioneerd biologisch akkerbouwer met pensioen
0654781748
www.kasteelhoeveputh.nl/blog

Na schrift:
Van beide een goede reactie op mijn mail.
Met BBB statenleden naar 2 landbouwbedrijven op excursie geweest.
Een akkerbouwbedrijf dat veel maatregelen heeft genomen om de biodiversiteit.door verminderen van kunstmeststikstof en bestrijdingsmiddelen en lang groen houden met kruidenrijke groenbemster tot ver in het voorjaar kort voor het zaaien en poten.
Een veebedrijf met 130 stuks melkkoeien heeft 12 mg stikstof op 1.5 m. diepte gemiddeld over zijn bedrijf door het RIVM gemeten.
De grasklaver weilanden werden tot nu toe alleen met organische mest. Door het vervallen van de derogatie en doordat het gebied in nitraat vervuilend gebied zit moet hij mest afvoeren en kunstmeststikstof aanvoeren. Dit is voor dit bedrijf wanbeleid. voor 1 kg stikstof is 1 m3 aardgas nodig. Door gebruik van stikstof gaat het bodemleven erop achteruit en dat is slecht voor stikstof uitspoeling, water vasthouden vermogen en de erosie zal toenemen.