Salamanders en andere dieren, orchideeën en de Week van het Platteland
7 september 2001 Het heeft deze week iedere dag geregend; daardoor is het gras in de tuin weer flink gegroeid. Ik was bijna klaar met maaien, toen er een salamander voor de grasmaaier wegsprong.
Was hij op de vlucht geslagen door het lawaai of de trillingen? Bij het volgende rondje zat hij nog op dezelfde plek. Hij was niet bang, toen ik hem oppakte. Ik zag dat op de donkergrijze bovenkant een heel mooie tekening stond; zijn onderkant was helemaal oranje. Van kop tot staart schatte ik hem ongeveer 15 cm lang. Ik zette hem weer snel terug en maakte mijn werk af.
Natuurlijk wilde ik de naam weten van mijn amfibie. In de dierengids vond ik, dat het een vrouwtjes-kamsalamander was.
In maart-april legt elk vrouwtje 200-400 eitjes, elk eitje apart op een waterplant hier in de vijver rondom het kasteel. De jongen komen na 2-3 weken uit hun eitje en hebben dan uitwendige kieuwen. Na ongeveer 3 maanden veranderen ze van gedaante en zien er dan zo uit als volwassen salamanders. Ze verlaten dan de vijver en zoeken een plekje op onder stenen, stammen of mos. Ze eten wormen, insektenlarven en slakjes.
Gras maaien is niet altijd even leuk, maar vanmiddag was ik reuzetrots op mijn werk!
Salamanders zien we hier niet zo vaak als padden en kikkers, maar ieder jaar komen we er wel een paar tegen. Een paar jaar geleden zat er zelfs een alpenwatersalamander in een holte van een traptrede van onze kelder. Wat een mooi diertje was dat!
In onze kelder is het heel vochtig; door de dikke muren (80 cm breed) vriest het in de winter niet, en er liggen grote en kleine stenen op de vloer met openingen ertussen. Een ideale plek
dus voor salamanders en andere kleine dieren om te overwinteren. Ook is in onze kelder een waterput, waar bronwater uit de grond omhoog komt (echt waar!). Zelfs in de afgelopen hete zomer moest de waterpomp iedere dag vier keer de volle put leegpompen. Eén alpenwatersalamander heb ik jaren geleden in de put zwemmend aangetroffen. De put staat in verbinding met de vijver, maar het is een hele klus om als salamander vanuit de vijver in onze kelderput te komen.
Hagedissen heb ik dit jaar nog niet gezien. Heel soms laten die zich op warme dagen zien. Ik weet zeker, dat ze er dit jaar ook waren, maar ik was er niet, als zij zaten te zonnen om warme plekjes. Jammer!
Hagedis
De groene kikvors heb ik een maand geleden voor het eerst gezien in het park rond het kasteel. Er zitten ieder jaar enorm veel gewone padden en padjes in en rond de vijver en in onze tuin, maar de groene kikker viel meteen op. In deze tijd zijn de kleine padjes al flink gegroeid, maar ze moeten nog heel veel insekten, wormen, slakjes en spinnen eten, voordat ze volgroeid zijn. Sommige jaren zijn er zoveel kleine padden in onze tuin en op het erf, dat ik bang ben om een stap te verzetten: altijs springt er wer een nieuw padje voor je voeten weg. En erop trappen wil ik niet.
In de vijver zien we elk voorjaar paddensnoeren en kikkerdril, het ene jaar meer dan het andere. De kikkervisjes noemen we hier koelköpkes. Dit jaar was er weer veel kikkerdril en er waren in het voorjaar ook veel paddensnoeren. Er zwemmen een paar schildpadden in de vijver, er leven karpers, een blauwe reiger komt iedere dag een paar keer 'eten', maar toch zijn er weer een aantal kikkervisjes in geslaagd om te overleven. En ik mag ervan genieten!
Libelle
Opvallend veel libellen vliegen er de laatste jaren rondom de vijver, in park en tuin en over de akkers in de directe omgeving van de vijver. Grote soorten en kleine, blauwe en groene, bruine..... het is een lust om naar te kijken. Als ik met de fiets uit school kom, vliegen ze zo snel voor me langs, dat ik geen kans krijg om de naam van de soort te onderscheiden. Razendsnel maken ze bochten, pijlsnel zijn ze weer verdwenen! Kleine wezentjes, jullie maken mijn dag weer rijk!
Sprinkhanen heb ik dit jaar meer gehoord en gezien dan andere jaren. Naast de gewone bruine sprinkhaan heb ik zelfs de gestreepte veldsprinkhaan weer gezien. Een prachtbeestje met z'n groene kleur!
Sprinkhaan
Ik moet ook nog even vertellen over onze orchideeën. Dit jaar was de berm langs het wandel/fietspad al heel vroeg gemaaid door de gemeente. We vreesden het ergste: geen orchideeën dit jaar.
Op andere plaatsen ontdekten we ze: aan de bosrand in het park, tussen de betonnen platen van de oude mestvaalt; zomaar langs de weg en uiteraard weer rondom onze loods. Alle orchideeën (moeraswespenorchissen) hebben hun zaad kunnen uitstrooien, nu staan de planten er afgestorven bij. Ze hebben hun werk gedaan!
Alleen mensen die op zoek gaan naar deze ochideeën, zien ze. Anderen lopen eraan voorbij: het is een onopvallende plamt, met onopvallende paarse kleine bloempjes..... juweeltjes voor de bewuste kijker!
De Week van het platteland Een paar weken geleden werd ik door de plaatselijke bibliotheek benaderd om mee te werken aan de Week van het plattteland in de bibliotheek van Voerendaal.
Ik heb heel veel collega's uit de gemeente Voerendaal om medewerking gevraagd. Ik wilde de bezoekers een overzicht geven van alle agrarische produkten die er in hun gemeente geproduceerd worden! Ook de diverse manieren waarop collega's met natuur en milieu omgaan, wilde ik een plek geven.
Donderdag hebben Norbert en ik de stand opgezet; het resultaat mag er wezen!
Nu mogen de mensen van Voerendaal ervan genieten!
De Voerendaalse agrariërs laten zien wat er in dit dorp allemaal geproduceerd wordt!
aardappelen, suikerbieten, witlofwortelen, mais, tarwe en gerst, groene asperges en stro met bijbehorende produkten, zoals: chips, stroop, witlof, popcorn, brood en bier
hooi, melk, kaas, eieren, geitenkaas en geitenmelk
biologische groenten en fruit, zoals kool, spruitjes, wortelen, uien en pompoenen
MBT-fruit (volgens de Milieu Bewuste Teelt) en gangbare groenten, zoals
apelsap, bloemkool, sperziebonen, woteltjes, uien, kool en witlof
appels: Delkorf en Elstar; peren
wijndruiven, wijn
bloemstukken van eigen teelt
honing en waskaars
